Filharmonicy kameralnie | Muzyka polska

Zapraszamy Państwa na koncert kameralny, podczas którego instrumentaliści naszej Orkiestry Symfonicznej zaprezentują utwory dwóch niezwykłych polskich kompozytorów XX wieku – Szymona Laksa (1901-1983) oraz Aleksandra Tansmana (1897-1986).

Szymon Laks był nie tylko znakomitym kompozytorem, ale także dyrygentem, pisarzem i tłumaczem. I to właśnie te liczne talenty uchroniły go od śmierci w obozie Auschwitz-Birkenau, gdzie spędził dwa lata życia i gdzie pracował jako dyrygent obozowej kapeli. Trafił tam za swoje żydowskie pochodzenie, aresztowany przez Niemców w Paryżu, gdzie kształcił się w zakresie kompozycji i dyrygentury w tamtejszym konserwatorium. Po wojnie Laks wrócił do stolicy Francji i przyjął francuskie obywatelstwo. Twórczość kompozytora zalicza się do nurtu neoklasycznego . Nigdy nie należał do grupy awangardzistów i muzycznych rewolucjonistów. Szymon Laks sięgał po „sprawdzone” gatunki i formy epoki baroku i klasycyzmu (pisał między innymi symfonie, sonaty i formy koncertowe). Tworzył także piękną muzykę kameralną. Tego popołudnia usłyszą Państwo Concertino na trio stroikowe oraz Kwartet smyczkowy nr 3 Na polskie tematy ludowe – jedne z najbardziej popularnych utworów kameralnych kompozytora.

Koncert zakończymy utworem Aleksandra Tansmana Suite pour trio d’anches (fr. suita na trio stroikowe: fagot, obój i klarnet). Tansman od samego początku zdradzał fenomenalny muzyczny talent. Dostrzegali to jego współcześni. W latach 20. opuścił rodzinną Łódź, by osiedlić się w Paryżu, gdzie szybko zrobił zawrotną karierę. Do grona jego przyjaciół należeli Maurice Ravel, Albert Roussel, Arthur Honegger, Darius Milhaud, Andrés Segovia i Igor Strawiński. Odbył także ważne tournée po Stanach Zjednoczonych, które, dzięki zawartym tam znajomościom, m.in. z Charliem Chaplinem, pozwoliło mu w porę zbiec z Francji przed niemiecką inwazją. Nie spotkał go więc los Laksa. W USA, kompozytor osiedlił się w Los Angeles. Zajmował się tam komponowaniem przede wszystkim muzyki filmowej.
Do Paryża Aleksander Tansman powrócił dopiero w 1946 roku, a więc już po wojnie, jako znany kompozytor o ustalonej pozycji w świecie muzycznym. Jego utwory rozbrzmiewały w wielu salach koncertowych Francji, a także Brukseli, Genewy, Londynu, Rzymu, Amsterdamu, Oslo, Sztokholmu. Dziś należy do najczęściej wykonywanych na świecie kompozytorów polskich. Jego muzykę, podobnie jak Laksa, zalicza się do nurtu neoklasycystycznego.

Ale Jednak ten koncert to nie tylko spotkanie z najlepszą polską kameralistyką, ale także szansa na bliższe poznanie znakomitych muzyków naszej Orkiestry Symfonicznej, których najczęściej widzą Państwo z daleka podczas koncertów symfonicznych w naszej złotej sali. Wystąpią przed Państwem dwa zespoły kameralne: Karłowicz Quartet – czyli kwartet smyczkowy współtworzony przez instrumentalistki z naszej Orkiestry (Karolina Hyla-Wybraniec – skrzypce, Elżbieta Fabiszak-Dąbrowska – skrzypce, Klara Świdrów – wiolonczela) oraz Sedina Reed Trio – czyli trio instrumentów dętych drewnianych (Mateusz Żurawski – obój, Piotr Wybraniec – klarnet, Anna Bownik – fagot).

Concertino na trio stroikowe Tansmana w wykonaniu Gdańskiego Trio Stroikowego: