Pierwszy tom „Das Wohltemperierte Klavier” (Równomiernie temperowany instrument klawiszowy) ma kluczowe znaczenie w historii muzyki. Od pojedynczych preludiów i fug Bacha naukę gry na instrumencie rozpoczyna każdy. Dzieło ma charakter kanoniczny.
Zbiór powstał w 1722 roku dla celów dydaktycznych (sic!) i składa się nań 12 ogniw: preludium i fuga, co oznacza wirtuozowski wstęp, po którym następuje pokaz techniki polifonii (sztuką jest tu połączenie kilku melodii jednocześnie). Wydawać by się mogło, że to taka wystudiowana muzyka teoretyczna, i dodajmy od razu – nie jest ona na szczycie „listy przebojów” początkujących pianistów.
A tak naprawdę owe dydaktyczne kompozycje zyskały w rękach lipskiego kantora kształt małych zamkniętych impresji. Sto lat później Bachowski zamysł zainspirował nawet Chopina podczas komponowania etiud.
Wykonanie zbioru podczas jednego wieczoru jest wspaniałym, ale i niezwykle ambitnym przedsięwzięciem. Bachowskie preludia i fugi olśniewają bowiem rozmaitością stylów: wirtuozowskiego, tanecznego (np. sarabanda) czy stylu, by tak rzec, głęboko kontemplacyjnego. Od roku 1933, kiedy Ludwig Fischer jako pierwszy nagrał zbiór, wielu najsławniejszych pianistów nagrywało i wykonywało całość (a przynajmniej tom I).
W środowy wieczór utwory Bacha usłyszymy w mistrzowskim wykonaniu Ewy Pobłockiej, artystki pięknie wpisującej się w polską szkołę pianistyki. Takie miano zagwarantowała jej piąta nagroda na Międzynarodowym Konkursie im. Fryderyka Chopina (oraz nagroda za wykonanie mazurków, 1980). To wybitna chopinistka, nieustannie się rozwijająca, czego dowodem jest na przykład jej fascynacja muzyką XX-wieczną (Panufnik, Lutosławski). Tego wieczoru usłyszymy utwory tylko jednego kompozytora, ponieważ – jak twierdzi Pani Profesor – „Bacha nie można grać z marszu ani mieszać go z inną muzyką”.
------------------------------
dr Mikołaj Rykowski
Muzykolog i dyplomowany klarnecista, związany z Katedrą Teorii Muzyki na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Autor książki i licznych artykułów poświęconych fenomenowi Harmoniemusik – XVIII-wiecznej praktyce zespołów instrumentów dętych. Współautor scenariuszy "Speaking concerts" i autor słownych wprowadzeń do koncertów filharmonicznych w Szczecinie, Poznaniu, Bydgoszczy i Łodzi.
