scroll
23FEB '18Fr, 19:00

Schumann | Schӧnberg

Sinfonisches Konzert
Großer Konzertsaal
KÜNSTLER*INNEN
  • Wilson Hermanto - dyrygent
MUSIK
  • Pjotr Iljitsch Tschaikowski - Uwertura fantastyczna Hamlet op. 67
  • Robert Schumann - Cellokonzert in a-Moll op. 129
  • Arnold Schönberg - Peleas i Melizanda op. 5
W ramach cyklu Preludium Talentów, w przerwie koncertu zapraszamy na Poziom 4. na recital Macieja Cierleckiego, studenta Akademii Sztuki w Szczecinie w klasie kontrabasu prof. Grzegorza Kmity i Karola Nasiłowskiego.
Jednym z głównych stereotypów dotyczących kompozytorów romantycznych jest przekonanie, że tworzyli jedynie wówczas, kiedy byli natchnieni. Po prostu nuty spływały na karty ich partytur wiedzione iskrą bogów. Nic bardziej mylnego. Twórcy epoki romantyzmu mieli swoją codzienną rutynę, która niewiele różniła się od urzędnika czy księgowego. W programie utwory romantycznych pracusiów: „Hamlet” Czajkowskiego, Koncert wiolonczelowy Schumanna oraz dzieło Schönberga z okresu zanim jeszcze postanowił zburzyć dotychczasowy gmach muzyki tonalnej.

Stereotyp natchnionego twórcy romantycznego na pierwszy rzut oka pasuje bardzo dobrze do postaci Piotra Czajkowskiego, którego cechował – wedle Alfreda Einsteina – typowy dla epoki emocjonalny ekshibicjonizm (A. Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu). Kompozytorowi często towarzyszyły wahania nastrojów, napady melancholii, depresji, przyznawał się nawet do niepoczytalności w kontekście decyzji o małżeństwie (pisze o tym w liście do brata Anatolija z 18 lutego 1878 r.). Jednak mało akcentowaną cechą kompozytora jest jego pracowitość. A w istocie lista jego dzieł – niczym u Mozarta, któremu poświęcił zresztą swoją suitę „Mozartiana” – jest imponująca. Codzienna rutyna rozpoczynała się rankiem. O 9:30 zasiadał do komponowania, co – z przerwą na spacer i posiłek – trwało do wieczora. Wówczas raczył się szklaneczką czegoś mocniejszego i grał, np. w karty, a to, jak twierdził, utrzymywało go w dobrej kondycji. Przeszedł do historii jako autor wielkich dzieł symfonicznych, wśród których ważne miejsce zajmują dzieła inspirowane dramatami Szekspira, jak uwertury fantastyczne „Romeo i Julia” i „Hamlet”. Opowiedzianą dźwiękami historię duńskiego księcia zawdzięczamy zamówieniu muzyki do sztuki (zamawiającym był francuski aktor Lucien Guitry, 1860-1925). Do wystawienia sztuki nie doszło (udało się to dopiero za drugim razem), ale Czajkowski postanowił dokończyć dzieło w formie uwertury koncertowej. Nie jest to w żadnym razie utwór dostosowany do akcji scenicznej. Podobnie jak w uwerturze „Romeo i Julia” kompozytor wybrał z dramatu niektóre wątki, uczucia i postaci, nadając im muzyczną postać. I tak początek uwertury kreśli postaci Hamleta i Elsynory jeszcze przed pojawieniem się ducha ojca, następnie słyszymy scherzando odnoszące się do Poloniusza i adagio symbolizujące Ofelię. W finalnej część utworu kompozytor rysuje dramatyczne sytuacje po ujrzeniu ducha ojca, śmierć Hamleta i nadejście nowego króla Fortynbrasa.

Do Roberta Schumanna (1810-1856) stereotyp natchnionego artysty pasuje także dlatego, że artysta rzeczywiście borykał się z poważnymi kłopotami psychicznymi. Ale przede wszystkim był wściekle pracowity, i to nie tylko na niwie muzyki. Słynął z pełnej swady refleksji o muzyce, której poddawał twórczość wielu kompozytorów swojej epoki, by wspomnieć jego historyczną frazę o Chopinie: Panowie, czapki z głów, oto geniusz! (Allgemeine musikalische Zeitung, 7 grudnia 1831). Muzykę Schumanna przenika literatura, poezja, filozofia, a nawet wątki egzotyczne (perska mitologia w oratorium „Raj i Peri”).

Dziś wiadomo, że swego czasu był zafascynowany ideą wirtuozerii. Miał w tym swój udział jego nauczyciel Friedrich Wieck (przyszły teść), który widział w nim wirtuoza. Jednak forsowne ćwiczenia fortepianowe oraz eksperymenty z obciążaniem czwartego i piątego palca doprowadziły do paraliżu prawej dłoni artysty. Kariera wirtuoza była skończona. Te wydarzenia – jak wiele innych z osobistego życia twórcy – wywarły istotny wpływ na twórczość. Schumann skupił się na komponowaniu, gdzie miast epatować instrumentalną brawurą zaczął pogłębiać emocjonalny wyraz swoich dzieł. Jednym z efektów takiej postawy twórczej jest Koncert wiolonczelowy a-moll op. 129 (1850). Dzieło posiada eksperymentalną jak na owe czasy strukturę, tzn. trzy następujące bez przerwy części. W koncercie wykorzystane są głównie śpiewne możliwości instrumentu, a fragmenty wirtuozowskie pojawiają się okazjonalnie. Są jednak podporządkowane poetyckiej narracji, a nie wyrazem instrumentalnego popisu. Na uwagę zwraca także partia orkiestry, która jest ciekawym partnerem dla solisty, a nie skromnym akompaniamentem, jak to bywało w koncertach typu popisowego (tzw. brillant). Wiadomo, że Schumann pozostawał pod wielkim wrażeniem gry Nicolo Paganiniego, ale w swoich kompozycjach wirtuozerii użył – by posłużyć się słowami muzykologa Carla Dahlhausa – w służbie romantycznej rewolucji… Koncert usłyszymy w wykonaniu urodzonego w Austrii wprawdzie, ale pochodzącego z perskiej rodziny Kiana Soltaniego. Mimo młodego wieku imponująca jest lista jego nagród na prestiżowych konkursach. W wieku 12 lat został zauważony przez legendarnego Ivana Monighettiego, u którego studiował w Akademii w Bazylei przez 11 lat.

O ile Czajkowski i Schumann w pocie czoła wykuwali wielki gmach muzyki romantycznej, to pracowitość austriackiego kompozytora Arnolda Schönberga (1874-1951) w rezultacie przyczyniła się do zburzenia owego gmachu. Jego wczesne utwory, takie jak „Verklärte Nacht” (Noc rozjaśniona) czy poemat „Paleas i Melizanda” (według dramatu Maurice’a Maeterlincka), należą jeszcze do estetyki romantyzmu muzycznego. Jednak u progu XX wieku Schönberg wraz z Albanem Bergiem i Antonem Webernem zaproponowali nowy system dźwiękowy burzący dotychczas stosowany – dur-moll. W ten sposób Schönberg, Berg i Webern otworzyli drzwi do dalszych eksperymentów Luigiego Nono czy Pierre’a Bouleza. Poemat „Paleas i Melizanda” to jednak jeszcze muzyka romantyczna, namalowana dźwiękami opowieść o nieszczęśliwej miłości głównych bohaterów. Oto Melizanda poślubia Golauda, który odnalazł ją porzuconą nieopodal strumyka w lesie. Melizanda poślubia go, rychło jednak zrozpaczona orientuje się, że kocha brata Golauda, Paleasa. Dalej bohaterowie umierają albo w pojedynku, albo ze zgryzoty.

Czajkowski, Schumann i Schoenberg – tytani pracy. Zresztą, jak mawiał Piotr Iljicz, natchnienie przychodzi… do ludzi pracowitych.

------------------------------
dr Mikołaj Rykowski
Muzykolog i dyplomowany klarnecista, związany z Katedrą Teorii Muzyki na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Autor książki i licznych artykułów poświęconych fenomenowi Harmoniemusik – XVIII-wiecznej praktyce zespołów instrumentów dętych. Współautor scenariuszy "Speaking concerts" i autor słownych wprowadzeń do koncertów filharmonicznych w Szczecinie, Poznaniu, Bydgoszczy i Łodzi.

Die Ausstellung ist während der Veranstaltung verfügbar:
Miejsca. Rekonstrukcja IV | Tadeusz Rolke
Tadeusz Rolke ur. 1929 w Warszawie. Jeden z najwybitniejszych autorów w historii fotografii polskiej. Studiował historię sztuki na KUL w Lublinie. W latach 60. pracował w tygodniku „Stolica” oraz miesięczniku „Polska”. W latach 1970-1980 mieszkał w Niemczech i fotografował dla takich czasopism, jak „Stern”, „Spiegel”, „Die Zeit”. W swojej pracy bez trudu zmieniał fotograficzne konwencje, równe sukcesy odnosił jako fotoreporter prasowy, fotograf mody oraz twórca fotografii kreacyjnej.
23-02-2018 19:00Mehr
VIDEOS UND FOTOS
Mecenasem koncertu Veriko Tchumburidze | Zwyciężczyni 15. Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego jest Lesław Siemaszko.
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie uczestniczy w programie "Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!" organizowanym przez Instytut Muzyki i Tańca ze środków MKiDN.
Mecenas








DETAILS
Schumann | Schӧnberg
23-02-2018 19:00
Großer KonzertsaalFilharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
ul. Małopolska 48
70-515 Szczecin

Februar 2018
02FEB '18Fr, 19:00
VIRTUOSO 2017/2018 | Preludium Talentów Beethoven nr 3Sinfonisches Konzert
04FEB '18So, 17:00
Piotruś kontra wilkFamilienkonzertKinder ab 6 Jahren mit Erwachsenenbegleitung
04FEB '18So, 17:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
05FEB '18Mo, 09:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
05FEB '18Mo, 10:30
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
05FEB '18Mo, 12:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06FEB '18Di, 09:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06FEB '18Di, 10:30
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06FEB '18Di, 12:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06FEB '18Di, 19:00
RUBATOČači Vorba [KONCERT PRZENIESIONY]Traditionelles Konzert
07FEB '18Mi, 19:00
MISTERIOSOFilharmonicy kameralnieKammerkonzert
09FEB '18Fr, 10:00
09FEB '18Fr, 19:00
PIANOFORTE 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Chopin | BrahmsSinfonisches Konzert
10FEB '18Sa, 12:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
10FEB '18Sa, 19:00
SOUNDLABLuke Vibert | LAB 5 [ODWOŁANY]Elektronisches Konzert
10FEB '18Sa, 19:00
SOUNDLABMouse On Mars | LAB 5: El- vibrationElektronisches Konzert
11 FEB, So, 16:00 - SYMPHONICA 2 ROCK OF POLAND [KONCERT ODWOŁANY]koncert zewnętrzny
11 FEB, So, 19:00 - SYMPHONICA 2 ROCK OF POLANDkoncert zewnętrzny
12FEB '18Mo, 10:00
12FEB '18Mo, 12:00
12 FEB, Mo, 19:00 - MICHAŁ BAJOR - OD KOFTY... DO KORCZAkoncert zewnętrzny
13 FEB, Di, 20:00 - MICHAŁ SZPAK Z ZESPOŁEM ORAZ MARLENA SZPAKkoncert zewnętrzny
14FEB '18Mi, 19:00
Galeria Poziom 4.Tadeusz Rolke - Miejsca. Rekonstrukcja IVVernissage
16FEB '18Fr, 19:00
18FEB '18So, 17:00
BRILLANTE 2017/2018Powabna nutaSinfonisches Konzert
18FEB '18So, 17:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
19FEB '18Mo, 09:00
DoNuta taktuje - W trasie Konzert auswärtsdla przedszkoli
19FEB '18Mo, 11:00
DoNuta taktuje - W trasie Konzert auswärtsdla przedszkoli
19 FEB, Mo, 20:00 - KAZIK & PROFORMAkoncert zewnętrzny
20FEB '18Di, 09:00
DoNuta taktuje - W trasie Konzert auswärtsdla przedszkoli
20FEB '18Di, 11:00
DoNuta taktuje - W trasie Konzert auswärtsdla przedszkoli
20 FEB, Di, 20:00 - PERFECT AKUSTYCZNIEkoncert zewnętrzny
21FEB '18Mi, 19:00
PIANOFORTE 2017/2018Chopin | NokturnyErwägungsgrund
22 FEB, Do, 19:00 - ZALEWSKI ŚPIEWA NIEMENAkoncert zewnętrzny
23FEB '18Fr, 16:00
23FEB '18Fr, 19:00
VIRTUOSO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!! | Preludium Talentów Schumann | SchӧnbergSinfonisches Konzert
24FEB '18Sa, 09:00
Raniutto - LegatoWorkshopsdla dzieci do 2. roku życia
24FEB '18Sa, 10:30
Raniutto - PortatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia
24FEB '18Sa, 12:00
Raniutto - StaccatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 4. do 6. roku życia
26FEB '18Mo, 19:00
28FEB '18Mi, 19:00
INTERMEZZO 2017/2018Akordeonowy kolorytKammerkonzert
März 2018
02MÄR '18Fr, 19:00
FESTIVO 2017/2018 | Preludium Talentów Vivat Meyer!Sinfonisches Konzert
03MÄR '18Sa, 12:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
04MÄR '18So, 17:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
04MÄR '18So, 17:00
Muzykobranie///EthnoBraidFamilienkonzertod 6. roku życia z opiekunami
04MÄR '18So, 17:00
Jerz Igor [ZMIANA ARTYSTY ^]FamilienkonzertKinder ab 6 Jahren mit Erwachsenenbegleitung
05 MÄR, Mo, 19:00 - 10 TENORÓWkoncert zewnętrzny
06MÄR '18Di, 19:00
07MÄR '18Mi, 19:00
MISTERIOSOModigliani QuartetKammerkonzert
08MÄR '18Do, 19:00
BRILLANTE 2017/2018Krzesimir Dębski & Zagan Acoustic Konzert
09MÄR '18Fr, 19:00
FESTIVO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Gershwin | BernsteinSinfonisches Konzert
10 MÄR, Sa, 16:00 - MISTERIUM PASYJNE – KONCERT CHÓRALNYkoncert zewnętrzny
10MÄR '18Sa, 19:00
SOUNDLABRuby My Dear | LAB 6 : El-compressionElektronisches Konzert
11MÄR '18So, 17:00
BRILLANTE 2017/2018Sklep z Ptasimi PióramiSinfonisches Konzert
11MÄR '18So, 17:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
12MÄR '18Mo, 09:00
DoNuta taktuje - IntegraKammerkonzertdla klas I-III z udziałem muzyków Filharmonii i osób z dysfunkcjami
12MÄR '18Mo, 11:00
DoNuta taktuje - IntegraKammerkonzertdla klas I-III z udziałem muzyków Filharmonii i osób z dysfunkcjami
12MÄR '18Mo, 19:00
RUBATOČači VorbaTraditionelles Konzert
12 MÄR, Mo, 20:00 - SZCZECIN JAZZ 2018 WALLACE RONEY QUINTETkoncert zewnętrzny
13MÄR '18Di, 09:00
DoNuta taktuje - IntegraKammerkonzertdla klas I-III z udziałem muzyków Filharmonii i osób z dysfunkcjami
13MÄR '18Di, 11:00
DoNuta taktuje - IntegraKammerkonzertdla klas I-III z udziałem muzyków Filharmonii i osób z dysfunkcjami
13 MÄR, Di, 19:00 - KULT AKUSTIK [KONCERT ODWOŁANY]koncert zewnętrzny
14MÄR '18Mi, 18:00
Galeria Poziom 4.Gero Hellmuth - HiobVernissage
14 MÄR, Mi, 20:00 - ALOSZA AWDIEJEW - MOJE ULUBIONE PIOSENKIkoncert zewnętrzny
16MÄR '18Fr, 10:00
16MÄR '18Fr, 19:00
SONORO 2017/2018 | Preludium Talentów Szymanowski | BrucknerSinfonisches Konzert
17MÄR '18Sa, 09:00
Raniutto - LegatoWorkshopsdla dzieci do 2. roku życia
17MÄR '18Sa, 10:30
Raniutto - PortatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia
17MÄR '18Sa, 12:00
Raniutto - StaccatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 4. do 6. roku życia
17 MÄR, Sa, 18:00 - STARE DOBRE MAŁŻEŃSTWOkoncert zewnętrzny
19MÄR '18Mo, 09:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
19MÄR '18Mo, 10:30
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
19MÄR '18Mo, 12:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
19MÄR '18Mo, 19:00
ESPRESSIVOMateusz Smoczyński QuintetJazzkonzert
20MÄR '18Di, 09:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
20MÄR '18Di, 10:30
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
20MÄR '18Di, 12:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
20 MÄR, Di, 19:00 - KULT AKUSTIKkoncert zewnętrzny
21MÄR '18Mi, 19:00
INTERMEZZO 2017/2018Stypendyści kameralnieKammerkonzert
22 MÄR, Do, 19:00 - MICHAŁ SZPAK Z ZESPOŁEM ORAZ MARLENA SZPAKkoncert zewnętrzny
23MÄR '18Fr, 16:00
23MÄR '18Fr, 19:00
SONORO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!ArmeniaSinfonisches Konzert
24MÄR '18Sa, 09:00
Raniutto - LegatoWorkshopsdla dzieci do 2. roku życia
24MÄR '18Sa, 10:30
Raniutto - PortatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia
24MÄR '18Sa, 12:00
Raniutto - StaccatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 4. do 6. roku życia
24 MÄR, Sa, 20:00 - ANIA DĄBROWSKAkoncert zewnętrzny
25MÄR '18So, 17:00
27MÄR '18Di, 10:00
27MÄR '18Di, 12:00
28MÄR '18Mi, 19:00
MISTERIOSOMłoda PolskaKammerkonzert
2018
REPERTUAR