Mesjasz. Słowo stało się muzyką

Kiedy zastanawialiśmy się, jak w jednym zdaniu podsumować arcydzieło Mesjasz Georga Friedricha Händla, przyszła nam do głowy parafraza ewangelicznego zdania przywoływanego w okresie świąt Bożego Narodzenia. Istotą dzisiejszego wieczoru będzie bowiem słowo, które stało się muzyką. Nie jest to opera, choć pełna jest emocji. Nie jest liturgią, choć oparta na biblijnych tekstach. Nie jest koncertem „ku czci” – ale poruszającą opowieścią o światłości, która rodzi się w najciemniejszym punkcie roku.

Händel stworzył oratorium inne niż wszystkie. Wszystko zaczęło się w 1741 roku, gdy kompozytor – zrezygnowany, zmagający się z chorobą i niełaską publiczności – w zaledwie 24 dni napisał dzieło, które miało na nowo zdefiniować jego twórczość i zapewnić mu nieśmiertelność.

Pierwsza część oratorium mówi o nadziei. Nie jest to jednak typowa bożonarodzeniowa sielanka. Usłyszymy słowa proroków, którzy zapowiadają przyjście Mesjasza – Dziecka, które odmieni świat. Z mroku wyłania się światło. Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką – śpiewa tenor w pierwszych minutach oratorium. Muzyka w tej części jest przejrzysta, radosna, ale pełna powagi. To nie triumf – to skupienie i oczekiwanie przed narodzinami. Finał tej części to słynne For unto us a Child is born, w którym Händel łączy dziecięcą radość z królewską potęgą.

Druga część to droga przez cierpienie – ale pokazana w zupełnie inny sposób niż w pasjach. To nie opowieść o męce Chrystusa, lecz refleksja nad tym, czym jest odrzucenie, ofiara, odkupienie. Chór All we like sheep have gone astray (Wszyscyśmy zbłądzili) brzmi niemal lekko, zanim przechodzi w chłód powagi. Centralnym punktem tej części jest He was despised – altowa aria o samotności i wzgardzie. A potem następuje Alleluja, najbardziej znany fragment dzieła, wykonywany tysiące razy, jeden z najsłynniejszych utworów muzycznych w historii ludzkości.

Trzecia część to muzyczne uniesienie. Sopran śpiewa I know that my Redeemer liveth (Wiem, że mój Odkupiciel żyje). Nadzieja staje się faktem. W finale rozbrzmiewa chór Worthy is the Lamb i wielkie Amen, niczym światło, które nie gaśnie, a zostaje w pamięci na zawsze.

W grudniu, gdy dni są najkrótsze, a myśli najdłuższe, Mesjasz przypomina, że światło przychodzi niespiesznie, ale nieuchronnie. Bo w tym dziele słowo naprawdę stało się muzyką i właśnie dlatego brzmi inaczej. Mocniej, prawdziwiej, trafiając prosto do serca. Z okazji świąt Bożego Narodzenia życzymy Państwu światła, emocji i prawdy – takiej, jaką niesie ta muzyka.

Alleluja z Mesjasza Händla w wykonaniu Chóru Filharmonii Narodowej oraz Orkiestry Filharmonii Narodowej pod batutą Martina Haselböcka:

Wykonanie Mesjasza Georga Friedricha Händla powierzamy znakomitym artystom. Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Szczecinie wystąpi wspólnie z Chórem Polskiego Radia – Lusławice, jednym z najwybitniejszych zespołów wokalnych w Polsce, słynącym z perfekcji wykonawczej i twórczego podejścia do różnorodnych stylów muzycznych. Partie solowe zaśpiewają: Eleonore Cockerham, sopranistka z Yorkshire, która międzynarodową karierę rozpoczęła już jako nastolatka, a dziś występuje na prestiżowych scenach i nagrywa m.in. dla produkcji filmowych i telewizyjnych; Kacper Szelążek, ceniony kontratenor, specjalizujący się w repertuarze barokowym, który występuje w najważniejszych teatrach operowych Europy, współpracując z czołowymi dyrygentami i zespołami; Sylwester Smulczyński, tenor związany z Polską Operą Królewską, wyróżniający się bogatym dorobkiem scenicznym i doświadczeniem w repertuarze operowym i oratoryjnym, laureat Srebrnego Krzyża Zasługi; oraz Jaromír Nosek, czeski bas, regularnie zapraszany na międzynarodowe festiwale, współpracujący z renomowanymi zespołami i mający na koncie ponad 50 nagrań płytowych. Całość poprowadzi Przemysław Neumann, Dyrektor Naczelny i Artystyczny Filharmonii w Szczecinie, dyrygent od lat współpracujący z najważniejszymi polskimi orkiestrami, ceniony za muzyczną precyzję, ekspresję i umiejętność budowania napięcia dramatycznego.